Hart- en vaatziekten worden veroorzaakt door een ontsteking van de slagaders. Dit kan voortkomen uit een directe beschadiging van de vaatwand, zoals door hoge bloeddruk, of beschadiging door vrije radicalen.
Deze vrije radicalen zijn kleine agressieve deeltjes, die veel schade (aan de vaatwand) kunnen aanrichten. Mensen die roken krijgen veel van deze vrije radicalen binnen. Ook ons afweersysteem produceert vrije radicalen. Bij een overactief immuunsysteem (zoals bij auto-immuunziekten) kan dit beschadiging van de vaatwand veroorzaken.
Vrije radicalen ontstaan ook door ongewenste oxidatie van bijvoorbeeld vetzuren (Oxidatie is het door zuurstof afbreken van stoffen (zoals bij roesten)). Normaal beschikt de cel over antioxidanten, die de gevolgen van oxidatie tegengaan. Bij veel stress kunnen deze reserves echter opraken, waardoor er meer schade aan de vaatwand ontstaat.
Als cholesterol oxideert, wordt dit geoxideerde cholesterol ‘opgegeten’ door macrofagen (een type witte bloedlichaampjes). Bij transvetten gebeurt eigenlijk hetzelfde. Hierdoor worden deze macrofagen pro-inflammatoir (ontstekingsbevorderend). Deze kunnen zich vervolgens naar verschillende plekken in het lichaam verplaatsen en daardoor naast atherosclerose ook andere ziektes veroorzaken. Zo kan in de gewrichten reuma en in de huid psoriasis ontstaan.
Naast transvetten is fructose de grote boosdoener in het huidige westerse voedingspatroon. Fructose is fruitsuiker (niet te verwarren met druivensuiker) en wordt door de voedingsindustrie aan bijna alles (wat een label heeft) toegevoegd. Fructose kan niet direct door het lichaam worden omgezet in energie. In plaats daarvan wordt het in de lever omgezet in triglyceriden.
Triglyceriden worden met behulp van cholesterol getransporteerd naar vetcellen. Om dit goed te kunnen laten plaatsvinden is choline (o.a. uit eieren), omega- 3 vetzuren en vitamine D essentieel. Als dit proces niet goed verloopt kunnen deze vetzuren gaan oxideren en wat vervolgens leidt tot ontstekingen van de slagaders.
Ook de rol van de darmen moet niet worden onderschat. Een slechte status van de darmen, denk aan ontstoken darmen, kan een directe oorzaak zijn voor het ontwikkelen van hart- en vaatziekten. Vandaar dat we ook ruim aandacht besteden aan feces (ontlasting) onderzoek.